Bu gönderi şu dilde de mevcuttur: İngilizce Fransızca İspanyolca Yunanca İtalyanca

Kuzuların Akut Ölümü

Bilgi formu adı: Kuzuların Akut Ölümü

İhtiyaç / Sorun: Kuzu ölüm oranının düşürülmesi

Zorluklar

Akut kuzu ölümleri önemli ekonomik kayıplara neden olmakta, dünya çapında koyun üretiminde çiftlik gelirinin azalmasına ve koyun üretiminde hayvan refahının düşmesine önemli ölçüde katkıda bulunmaktadır. Genetik, beslenme ve yönetim alanındaki önemli gelişmelere rağmen, kuzu ölümlerinin oranı son kırk yılda %15-20 arasında sabit kalmıştır. Kuzu ölümlerinin çoğu doğumdan sonraki ilk üç gün içinde gerçekleşmektedir ve bu ölümlerin yaklaşık %40’ında enfeksiyonlar ana neden olarak kabul edilmektedir. E. coli septisemisi ve enterotoksemi en yaygın enfeksiyon nedenleridir. Ancak, ölü doğumları ve kürtajları da göz önünde bulundurmak önemlidir. Ölümlerin nedenleri ve yüzdeleri, risk faktörlerine maruz kalmaya bağlı olarak bölgeler arasında farklılık gösterebilir. Enfeksiyonlar ve yetersiz kolostrum alımı, kuzulardaki akut ölümlerin en önemli nedeni olarak belirlenmiştir. Ayrıca, enfeksiyondan ölen kuzuların oranı ikiz ve üçüz yavrularda en yüksekti. Ayrıca, süt üretiminin ve kalitesinin azalması veya süt üretiminin zayıflamasıyla ilişkili olan mastitis, kuzulara yetersiz süt verilmesine neden olabilir ve özellikle çoğuz yavrularda kuzu ölüm riskini artırabilir.

    Konu : sağlık/yönetim

    Üretim sistemi: Sütçü

    Hayvan Kategorisi: Kuzu / koyun

    Güncel Bilgi

    Enterotoksemi

    Enterotoksemiye bazı bakteriler neden olur ( Clostridium perfringens ) normalde bağırsakta bulunur, çoğalır ve emilen toksinleri üretir. Clostridia, çok çeşitli ciddi ve genellikle akut ölümcül hastalıklara neden olan anaerobik, spor oluşturan ve toksin üreten bir bakteri grubudur. Sporlar oluşturarak çevrede uzun süre bulunabilirler. Bir diğer değişle, koyunların Clostridium spp. ile enfeksiyonunun neredeyse kaçınılmaz olduğu anlamına gelir. Çoğu klostridyal hastalık toksin üretiminden kaynaklanır. Bakteri türüne bağlı olarak ani ölümlere, şiddetli ishale veya nörolojik belirtilere neden olabilen toksinler vardır. Toksinlerin emilimi hızla ishale, kasılmalara ve ölüme yol açar. Ölüm o kadar hızlı gerçekleşebilir ki ishal hiç görülmez. Klinik hastalık antimikrobiyal tedavi ile ortadan kaldırılamaz çünkü hastalık sebebi bakteri değil toksindir. Bu nedenle, hastalıktan korumanın tek yolu önlem almaktır. Modern aşılar koyunların önemli klostridyal hastalıklarına karşı mükemmel koruma sağlarken, birçok sürü bazen üretim maliyetlerini düşürmek amacıyla yanlış aşılanmakta veya hiç aşılanmamaktadır.

    Pulpalı böbrek genellikle 6 ay ile 1 yaş arasındaki besi kuzularında görülür ve silaj sonrası veya Brassica mahsullerine geçiş gibi rasyondaki bir değişiklikle ilişkilidir. Bu risk, rumen mikroflorası iyileştirilmiş rasyona uyum sağlayana kadar devam eder. Vakaların çoğu ani ölüm şeklinde ortaya çıkar, ancak hayvanlar bazen spesifik olmayan nörolojik belirtiler ve ishal ile canlı olarak görülür. Aşırı durumlarda %10 ila 15 arasında kayıplar rapor edilmiştir.

    Kolibasilloz

    Kolibasilloz da, her yıl çok sayıda yeni doğan kuzunun doğumdan 2-3 gün sonra akut ölümleri nedeniyle büyük bir sorundur. Başlıca semptomlar: sarı ishal, dehidrasyon, yatma, hareket etme isteksizliği, mide rahatsızlığı (midede gaz), tükürük salgısı, gözyaşı, şok ve ölüm.

    Klamidiyoz

    Küçükbaş klamidiyozu, Koyunlarda enzootik abort (EAE) veya ovine enzootik abort (OEA) olarak da bilinen bu hastalığa esas olarak bakteri Chlamydophila abortus (eski adıyla Chlamydia psittaci) neden olur. Dünya çapında çoğunlukla küçükbaş hayvanları ve aynı zamanda diğer memeli türlerini (insanlar dahil) etkileyen, düşüklere ve ölü veya zayıf yavruların erken doğumuna neden olan ve hayvancılık endüstrisi üzerinde ciddi ekonomik etkileri olan oldukça bulaşıcı bir enfeksiyondur. Klamidyal abortus tipik olarak gebeliğin son 2-3 haftasında ölü doğan kuzular ve iltihaplı plasentaların görülmesiyle ortaya çıkar. Bununla birlikte enfeksiyon, tam dönem ölü doğan kuzuların (Şekil 1) veya 48 saatten uzun süre hayatta kalamayan zayıf kuzuların doğumuyla da sonuçlanabilir. Enfekte hayvanlar yavru atmadan önce klinik bir hastalık göstermez, ancak gebeliğin son 48 saati içinde koyunlarda davranış değişiklikleri ve vulval akıntı görülebilir .

    Yavru atan koyunların derhal izole edilmesi, plasentalarının ve ölü kuzuların imha edilmesi ve yavru atma bölgesinin dezenfekte edilmesi enfeksiyonun yayılmasını sınırlamak için gereklidir. Düşük yapan koyunlar, taşıyıcı olmaları muhtemel olduğundan itlaf edilmelidir.

    Risk Faktörleri

    -yüksek stok yoğunluğu ve yoğun hayvancılık sistemi-yüksek kirlilik ortamı

    -stresli koşullar: besin tükenmesi

    -virüs/protozoa ile koenfeksiyon

    Şekil 1. Enzootik küçükbaş yavru atmanın tipik klinik tablosu, tamamen oluşmuş ölü kuzular ve kalınlaşmış ve kırmızımsı sarı renkte nekrotik plasental membranları göstermektedir (Essig ve Longbottom, 2015).

    Tedavi ve Önleme

    Enterotoksemi

    Tedavi etkili değildir. Çoklu vakalar karşısında, hayatta kalan ağıl veya padok arkadaşları antibiyotiklerle, steroid olmayan anti-enflamatuar ilaçlarla tedavi edilebilir ve klostridyal hastalıklara karşı aşılanabilir.

    Kontrol, aşılamaya ve yeni doğan kuzuların yönetimine bağlıdır. Aşılama yöntemleri ve beslenme uygulamaları ile başarılı bir önleme sağlanabilir. Ölü hayvanların maliyeti kısa sürede aşı maliyetlerinden daha fazla olacağından aşılama şiddetle tavsiye edilir. Hijyen koşulları ve uygun aşılamalardan sonra kolostrumla besleme sorunun çözümüne katkıda bulunabilir.

    • Aşılama yöntemleri ile ilgili olarak: Çok çeşitli ticari aşılar mevcuttur. Çoğu aşılama programı gebe koyunu hedef alır, böylece maksimum bağışıklık kolostrum yoluyla yenidoğana aktarılır. Ticari aşıların çoğu inaktive edilmiştir ve genellikle klostridial organizmaların 2-, 4-, 7- veya 8-yollu kombinasyonlarını içerir. Doğumdan bir ay önce ikinci takviye ile bir ay arayla iki doz kuzular için yeterli koruma sağlıyor gibi görünmektedir. Ayrıca üreme için tutulacak kuzular da yetişkin hayvanlar için uygulanan aşılama programına dahil edilmelidir.
    • Kolostrum: 1. doğumda kuzunun toplam vücut ağırlığının %10’u. Yeni doğan 24 saat boyunca beslenmelidir. İlk öğün doğumdan sonra mümkün olan en kısa sürede verilmelidir.
    • Beslemedeki her değişiklikte dikkatli olun. Yeni besleme alışkanlıklarına (örneğin kolostrumdan süte) adaptasyon kademeli olmalıdır.
    • Kuzulama sırasında ve sonrasında koyunların ağıllarında hijyen koşullarının iyi olması önemlidir.

    Kolibasilloz

    Otojen aşılar hazırlanabilir ve gebe koyunlara kuzulamadan 40-50 ve 15-20 gün önce verilebilir. Yeni doğan kuzuların dikkatli bir şekilde kolostrumla beslenmesi çok önemlidir.

    Klamidiyoz

    Ticari aşılar piyasada mevcuttur. Eğer aktif klamidyal enfeksiyon (örn. C. abortus ) bir gebe koyun sürüsünde mevcutsa, tüm sürü enfeksiyonun şiddetini azaltacak uzun etkili oksitetrasiklin ile tedavi edilebilir. Bu nedenle, bir sürüde enfeksiyon ilk kez teşhis edildikten sonraki ilk yıl içinde koyunlar aşılanmalı ve bu aşılama üç yıl sonra veya ağır enfekte sürülerde daha erken tekrarlanmalıdır. Yavru atan veya ölü ya da zayıf kuzu doğuran koyunlar işaretlenmeli ve derhal diğer koyunlardan izole edilmelidir. Laboratuvarda EAE teşhisi konulması durumunda, düşük yapılmış fetüsler, ölü kuzular, plasentalar ve kontamine olmuş tüm yatak takımları çıkarılmalı ve imha edilmelidir. Yavru atmanın gerçekleştiği kuzulama bölmeleri temizlenmeli, dezenfekte edilmeli ve mümkünse tekrar kullanılmamalıdır. Stoklama yoğunluğunun azaltılması ve yatak takımları da dahil olmak üzere nesnelerin dezenfekte edilmesi şiddetle tavsiye edilir.

    Eve götürülecek ana mesajlar
    • Ölen tüm kuzular kaydedilmelidir (ölüm tarihi, ölüm yaşı, yavru büyüklüğü, semptomlar/ölüm nedeni). Bu bilgiler veterineriniz tarafından sürüde bir sorun olup olmadığını belirlemek ve bir sürü sağlık planı geliştirmek için kullanılabilir.
    • Kuzu akut ölümlerinin çoğu doğumdan sonraki ilk 3 gün içinde gerçekleşir
    • Enfeksiyon, kuzu ölümlerinin en önemli nedenleri arasındadır ve potansiyel olarak önlenebilir
    • Gebeliğin son dönemlerinde doğru aşılamaların yapılması ve uygun zamanda yeterli kolostrum sağlanması, kuzu ölümlerinin azaltılmasında kilit faktörlerdir.
    • Kolostrum anneden, başka bir koyundan, dondurulmuş inek kolostrumundan ya da kolostrum ikamesinden (yapay) sağlanabilir.
    • Kuzulama öncesinde, sırasında ve sonrasında en iyi hijyen uygulamalarının benimsenmesi, kuzulardaki akut ölümlerin azaltılmasına yardımcı olabilir
    • Veterineriniz, sürünüz için uygun aşılama programını düzenlemenize yardımcı olabilir.

      Bu gönderi şu dilde de mevcuttur: İngilizce Fransızca İspanyolca Yunanca İtalyanca