Çözüm başlığı: Topallığın Kontrolü

Amaç: Sürünün refahını ve karlılığını arttırmak için topallığın kontrol edilmesi

Tanım:

• • Topallık, birçok sürüde refah ve ekonomik kaygıların yaygın bir nedenidir.
  • Kronik topallık, koyun ve kuzu performansını azaltmaktadır.
  • Topallığın ana nedenleri arasında interdigital dermatit (haşlanma), ayak çürüğü ve bulaşıcı küçükbaş digital dermatiti (CODD) yer almaktadır.
  • Topallığın nedenini doğru bir şekilde belirlemek ve sürünün ne kadarının etkilendiğinin görülmesi, çiftlik içerisinde topallığın azaltılma seviyesinin belirlenmesi için önemlidir.

  Nasıl uygulanır:

  Topallığın kontrol edilmesinde 5 önemli nokta

  1. Tedavi – nedeni doğru bir şekilde belirlemek, ölçmek ve buna göre tedavi etmek için gereklidir Rutin bir şekilde tırnak kesimi tavsiye edilmemektedir.
  2. Sağlıklı koyunlarda enfeksiyonu önlemek amacıyla topal koyunlar sürüden ayrılır.
  3. Sürekli hastalık gösteren hayvanlar sürüden ayırılmalıdır. Kayıt tutmak ve kimlikler (kulak küpesi vb.), hayvanların tespit edilebilmesi için önemlidir. Sürekli topal koyunlardan döl alınamaz. Son zamanlarda İrlanda’da yapılan bir çalışmada, topallığın doğrudan kalıtsallığı 0.06 (koyun) ile 0.12 (kuzu) arasında değişen bir genetik varyans gösterdi. Bu değişim üreme programları için faydalı olabilir.
  4. Satın alınan tüm koyunların yeni bir topallığa neden olmasını önlemek amacıyla hayvanları 4 gün karantinaya alın. Koyunlar karantinada iken düzgün bir şekilde muayene edilmelidir. Topal koyunlar asla sürüye katılmamalıdır.
  5. Sürünün bir bölümünü etkileyen kalıcı bir sorun var ise ayak çürüklüğü aşısı kullanılması antibiyotik kullanımının azaltılmasına yardımcı olmaktadır.

  Uygulamalar:

  Ayak banyosu:

  • Haşlanma ve ayak çürüklüğü ayakbanyosu için a:
    1. %10 çinko sülfat çözeltisi
       • Solüsyon ile iyi bir temas sağlamak için koyunları 3-4 dakika bekletin.
       • Kimyasalın penetrasyonunu iyileştirmek amacıyla aktif madde (örneğin: bulaşık deterjanı) eklenebilir.
       • Çinko sülfat organik madde varlığında aktif kalır, bu nedenle yeniden kullanılabilir.
    2. %3 formalin çözeltisi
       • Koyunları yavaş bir şekilde ayak banyosu boyunca yürütün.
       • İyi havalandırma ve doğru kişisel koruma ekipmanı (PPE) gereklidir.
       • Formalin organik madde tarafından denatüre edildiğinden, çamur veya dışkı ile kontamine olduğunda ayak banyosu solüsyonunun değiştirilmesi gerekir.
  • Ayak banyosundan sonra koyunlar kuru ve temiz bir alanda (örneğin beton, çakıl) en az 30 dakika durmalıdır, böylece solüsyon ayaklarda kuruyabilir.
  • Mümkün ise koyunlar 12 gün boyunca merada barındırılmalıdır.
  • Sorun çözülene kadar ayak banyosu 5 günde bir tekrarlanabilir.

  Diğer uygulamalar:

  • Haşlama, oksitetrasiklin aerosol sprey kullanılarak da tedavi edilebilir.
  • Şiddetli ayak çürüğü, antibiyotik aerosol sprey püskürtülerek, gerekirse veteriner hekim tarafından reçete edilerek etkili bir antibiyotik enjeksiyonu kullanılarak tedavi edilebilir ve tırnağın da kesilmesi gerekebilir.
  • CODD – Oldukça bulaşıcıdır. Veteriner gözetiminde reçete edilen antibiyotikleri kullanarak doğru bir şekilde tedavi edilmelidir. Etkilenen koyunlar tamamen iyileşene kadar izole edilmelidir.