Όνομα ενημερωτικού φύλλου :Μέθοδος προσδιορισμού εάν η κακή σωματική κατάσταση των αδύνατων προβατίνων οφείλεται σε ασθένεια « παγόβουνου » (iceberg diseases)

Ανάγκη / Θέμα: Υπάρχει ανάγκη για πληροφορίες σχετικά με τις ασθένειες « παγόβουνου » που οδηγούν στην κακή σωματική κατάσταση των προβατίνων

Εισαγωγή:

Οι ασθένειες « παγόβουνου » που προκαλούν κακή σωματική κατάσταση στις προβατίνες είναι η παραφυματίωση, η προϊούσα πνευμονία (Μaedi visna (MV)) και το πνευμονικό αδενοκαρκίνωμα προβάτων (OPA/Jaagsiekte). Σε όλες τις περιπτώσεις η διάρκεια της περιόδου επώασης μετά τη μόλυνση είναι μακρά. Συνήθως μόνο ένας μικρός αριθμός ενήλικων προβάτων σε ένα ποίμνιο παρουσιάζει κλινικά συμπτώματα. Τα συγκεκριμένα ζώα μπορεί να παραμένουν ζωηρά και να συνεχίζουν να τρώνε, αλλά να χάνουν βάρος χωρίς προφανή αιτία. Πρέπει να ελέγχονται οι αδύνατες προβατίνες, όταν δεν αποκτούν βάρος, εντός ενός έως δύο μηνών μετά το τέλος της γαλακτοπαραγωγής, παρά την καλή διατροφή. Επίσης, πρέπει επίσης να ελέγχονται οι αδύνατες προβατίνες που δεν είναι έγκυες. Στα ζώα που παρουσιάσουν τυπικά συμπτώματα μπορεί να γίνει νεκροψία, και αυτό μπορεί να είναι ο πιο οικονομικός τρόπος για να επιτευχθεί μια διάγνωση. Δείγματα αίματος και κοπράνων μπορούν επίσης, να συλλεχθούν σε ζωντανές προβατίνες.

Παραφυματίωση

Η παραφυματίωση προκαλείται από το βακτήριο Mycobacterium avium paratuberculosis. Μεταδίδεται από τα κόπρανα και μπορεί να επιβιώσει στο εξωτερικό περιβάλλον για μερικές εβδομάδες έως μερικές μήνες. Η απώλεια βάρους σε μια προβατίνα που φαίνεται υγιής και συνεχίζει να τρώει είναι ένα από τα κλινικά συμπτώματα της παραφυματίωσης. Σε αντίθεση με τα συμπτώματα που παρατηρούνται στα βοοειδή, σπάνια συνδέεται με διάρροια στις προβατίνες. Πιθανές μέθοδοι διερεύνησης είναι οι ορολογικές εξετάσεις, εξετάσεις κοπράνων (Ziehl-Neelsen ή PCR) +/- νεκροψία +/- ιστοπαθολογία. Τα αρνιά διατρέχουν τον μεγαλύτερο κίνδυνο μόλυνσης και οι παράγοντες που μπορούν να μειώσουν την εξάπλωση της νόσου είναι οι εξής :

• Απομάκρυνση των προβατίνων που βρέθηκαν θετικές.
• Αποφυγή επιλογή ζώων αντικατάστασης από προβατίνες που βρέθηκαν θετικές
• Μείωση της μόλυνσης από τα κόπρανα (που βρίσκονται στο μαλλί και στο μαστό στον τοκετό) με την ορθή διαχείριση της στρωμνής και το κούρεμα του μαλλιού όταν είναι βρώμικο.
• Απομάκρυνση των αδύνατων προβατίνων πριν από τον τοκετό
• Συγκέντρωση των τοκετών σε μία περίοδο μικρής διάρκειας, για να μην καθυστερήσει ο απογαλακτισμός.
• Προσοχή με τη λήψη πρωτογάλατος από μολυσμένα βοοειδή
• Απομάκρυνση των ζώων από τον στάβλο/βοσκότοπο το συντομότερο δυνατό.
• Μείωση της πυκνότητας των ζωών στη εκτροφή από τους τοκετούς μέχρι τον απογαλακτισμό.
• Παροχή νερού από καθαρές ποτίστρες
• Για τα θηλυκά αρνιά μετά τον απογαλακτισμό, χρήση βοσκοτόπους χαμηλού κινδύνου, δηλαδή που δεν βόσκονται από ενήλικες προβατίνες.
• Προσοχή στη μετάδοση της νόσου από τα βοοειδή.
• Προσοχή στην κατεύθυνση των υδάτινων ρευμάτων και run off.
• Αποφυγή της διασποράς κοπριάς στους βοσκότοπους.
• Εξασφάλιση καλής διατροφής και έλεγχο των παρασίτων.
• Αποφυγή της υπερβόσκησης – τα βακτήρια μπορούν να επιβιώσουν στο έδαφος έως 1 χρόνο.
• Ομαδοποίηση των ζώων με βάση την ηλικία τους και κρατήστε αρνιά αντικατάστασης από τη ομάδα νεότερης ηλικίας.
• Απομάκρυνση των προβατίνων ένα χρόνο νωρίτερα.
• Ο εμβολιασμός δεν θα εξαλείψει την νόσο, αλλά θα μειώσει τις απώλειες και τις περιβαλλοντικές προκλήσεις.

Τα μέτρα αυτά δεν είναι κατάλληλα για όλες τις εκτροφές. Πρέπει να λαμβάνονται μέτρα σε συνεργασία με τον κτηνίατρο / γεωπόνο – ζωοτέχνη που παρακολουθεί την εκτροφή.

Προϊούσα πνευμονία (Maedi Visna)

Η προϊούσα πνευμονία είναι μια μεταδοτική νόσος με αργή περίοδο επώασης, που μεταδίδεται κυρίως μέσω της λήψης πρωτογάλατος από μολυσμένες προβατίνες ή μέσω αναπνευστικών εκκρίσεων στα κοπάδια. Προκαλείται από ιό του γένους Lentivirus. Τα εσταβλισμένα ζώα και η υψηλή πυκνότητα ζώων αυξάνουν την πιθανότητα μετάδοσης μέσω του αέρα και συγκεκριμένα μέσω των αναπνευστικών σταγονιδίων κατά την εκπνοή, το φτέρνισμα και το βήχα. Ο ιός επηρεάζει αρκετά όργανα που οδηγούν σε κλινική νόσο με συμπτώματα:

• στο αναπνευστικό σύστημα (δύσπνοια και αυξημένος ρυθμός αναπνοής σε ενήλικα πρόβατα)
• στο μαστό (μαστίτιδα τύπου «σκληρός ασκός» με μειωμένη γαλακτοπαραγωγή κυρίως τις πρώτες ημέρες μετά τον τοκετό και/ή
• στις αρθρώσεις (αρθρίτιδα με «πρησμένες» αρθρώσεις – το σύμπτωμα δεν εμφανίζεται συχνά στα πρόβατα)
• στο νευρολογικό σύστημα (αταξία, μερική παραλυσία, αδυναμία στα πίσω άκρα, ασυντονισμός ή, σε βαρύτερες περιπτώσεις, ολική παραλυσία).

Δεδομένου ότι δεν υπάρχει ούτε θεραπεία ούτε εμβόλιο, ο μόνος τρόπος για τον έλεγχο της νόσου είναι η εφαρμογή συγκεκριμένων στρατηγικών διαχείρισης σε επίπεδο εκτροφής. Η έγκαιρη διάγνωση των μολυσμένων ζώων είναι κρίσιμη για τον έλεγχο της νόσου. Η διάγνωση βασίζεται στην ανίχνευση αντισωμάτων έναντι των ιικών πρωτεϊνών. Ωστόσο, δεδομένου ότι αντισώματα ανιχνεύονται συνήθως σε ζώα ηλικίας άνω των 2 ετών, έχουν προταθεί διαγνωστικά πρωτόκολλα με PCR που ανιχνεύουν τον ίδιο τον ιό ή το πρόδρομο στάδιο του, πριν από την εμφάνιση των αντισωμάτων. Απαιτούνται ετήσιες, εξαμηνιαίες ή πιο συχνές δειγματοληψίες αίματος στα ζώα αναπαραγωγής και ορολογικές και μοριακές εξετάσεις για τη διάγνωση των μολυσμένων ζώων.

Προτείνονται δύο στρατηγικές ελέγχου του νοσήματος ανάλογα με το ποσοστό προσβολής:

• Ποσοστό μόλυνσης μικρότερο από 10% – «εξέταση και σφαγή» των θετικών ζώων και των απογόνων τους. Διατίθενται ειδικές εξετάσεις αίματος.
• Ποσοστό προσβολής μεγαλύτερο από 10% – άμεση απομάκρυνση των νεογέννητων από τη μητέρα τους, χορήγηση πρωτογάλακτος από υγιή ζώα (ή από αγελάδες ή εμπορικά διαθέσιμα σκευάσματα με ανοσοσφαιρίνες, εμπορικά διαθέσιμο πρωτόγαλα για αρνιά) και εφαρμογή τεχνητού θηλασμού.

Η εμβρυομεταφορά από μολυσμένες προβατίνες θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί πριν από τη απομάκρυνση τους. . Θα πρέπει να τονιστεί ότι για την επιτυχία του προγράμματος είναι σημαντικό να εκτρέφονται τα ζώα αντικατάστασης σε ξεχωριστό μέρος και να αποφεύγεται η επαφή τους με τα ενήλικα ζώα του υπόλοιπου κοπαδιού.

Πνευμονικό Αδενοκαρκίνωμα των Προβάτων

Το Πνευμονικό Αδενοκαρκίνωμα των Προβάτων είναι μια ιογενής νόσος που προκαλεί όγκους στους πνεύμονες και συνδέεται συχνά με τη συσσώρευση περίσσιου υγρού στο αναπνευστικό σύστημα. Η νόσος μεταδίδεται μέσω ρινικών εκκρίσεων των μολυσμένων προβάτων. Οι συνθήκες σταβλισμού, η υψηλή πυκνότητα ζωών και η χορήγηση τροφής σε κοινές ταΐστρες, μπορούν να αυξήσουν τον ρυθμό εξάπλωσης. Η απώλεια βάρους μπορεί να είναι το μόνο κλινικό σύμπτωμα, αλλά παρατηρούνται επίσης ενδείξεις δυσκολίας αναπνοής κατά την άσκηση, αυξημένος αναπνευστικός ρυθμός, κοιλιακή αναπνοή και αναπνοή με ανοιχτό στόμα. Μπορεί να υπάρχει ρινική έκκριση ή περιστασιακά απαλός βήχας. Τα προσβεβλημένα πρόβατα συχνά λαμβάνουν αντιβιώσεις για πνευμονία, αλλά δεν ανταποκρίνονται καλά στη θεραπεία. Το Πνευμονικό Αδενοκαρκίνωμα των Προβάτων προδιαθέτει τα πρόβατα σε πνευμονία από Pasteurella, με αποτέλεσμα να πεθάνουν, ενώ είναι ακόμα σε καλή σωματική κατάσταση. Δεν υπάρχει ακριβής ορολογική εξέταση για το Πνευμονικό Αδενοκαρκίνωμα των Προβάτων. Έχει αναπτυχθεί τεστ PCR, το οποίο μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε ρινικά επιχρίσματα, αλλά είναι ακριβό με χαμηλή ευαισθησία. . Επίσης, χρησιμοποιείται ο υπέρηχος των πνευμόνων, αλλά δεν ανιχνεύει τους μικρότερους όγκους. Εάν χρησιμοποιηθεί ο υπέρηχος, ως βάση ενός προγράμματος « εξέταση και σφαγή », η εξέταση θα πρέπει να επαναλαμβάνεται μετά από 3 έως 6 μήνες.

Είναι επομένως, σημαντικό να διερευνηθούν περιπτώσεις αιφνίδιου θανάτου και κακής σωματικής κατάστασης χωρίς προφανή αιτία. Άλλοι τρόποι για τη μείωση της εξάπλωσης του Πνευμονικού Αδενοκαρκινώματος των Προβάτων μπορεί να περιλαμβάνουν:

• Απομάκρυνση αρνιών από προβατίνες που βρέθηκαν θετικές. Μπορεί να μολυνθούν μέσω ρινικών εκκρίσεων από την προβατίνα ή μέσω γάλακτος/πρωτογάλατος.
• Ελαχιστοποίηση των περιόδων σταβλισμού/χορήγησης τροφής σε ταΐστρες.
• Χωριστός σταβλισμός των νεότερων ζώων
• Εφαρμογή των κανόνων βιοασφάλειας
• Προμήθεια ζώων αποκλειστικά από αξιόπιστες εκτροφές