Όνομα ενημερωτικού φύλλου: Αρσενικά αρνιά – ευνουχισμένα ή όχι?

Ανάγκη / ζήτημα: Ο καλύτερος τρόπος διαχείρισης των αρσενικών αρνιών

Εισαγωγή:

Παραδοσιακά, τα αρσενικά αρνιά, που προορίζονται για κρεοπαραγωγή και και η εκτροφή τους στηρίζεται στη βόσκηση, ευνουχίζονται κατά τη γέννηση. Η πρακτική αυτή αντανακλά πρακτικά ζητήματα που σχετίζονται με τη διαχείριση το φθινόπωρο, καθώς και την κοινή αντίληψη των καταναλωτών ότι η καταναλωση κρέατος από μη ευνουχισμένα αρνιά αποτελεί αρνητική εμπειρία . Ωστόσο, είναι ευρέως αποδεκτό ότι οι καταναλωτές στις μέρες μας έχουν μια απέχθεια για το υπερβολικό λίπος στο κρέας, ειδικά το αρνίσιο. Το κρέας από μη ευνουχισμένα αρσενικά έχει σημαντικά λιγότερο λίπος από αυτό των ευνουχισμένων. Επιπλέον, τα μη ευνουχισμένα αρσενικά αναπτύσσονται πολύ πιο γρήγορα. Είναι επίσης καλά τεκμηριωμένο ότι τα αρσενικά αρνιά βιώνουν τον πόνο από τον ευνουχισμό και είναι δυνατόν να προκληθεί μόλυνση και αυξημένη θνησιμότητα σε ορισμένες περιπτώσεις. Οι καταναλωτές ανησυχούν όλο και περισσότερο για την ευζωία των ζώων που εκτρέφονται για ανθρώπινη κατανάλωση και αυτό μπορεί να επηρεάσει αρνητικά την εικόνα που έχουν για την ευζωία των αρνιών.

Επίδραση του ευνουχισμού

Η ορμόνη τεστοστερόνη προάγει την ανάπτυξη και ευνοεί την ανάπτυξη των μυών έναντι της εναπόθεσης λίπους. Ο ευνουχισμός σταματάει την παραγωγή τεστοστερόνης από τους όρχεις, μειώνοντας τον ρυθμό ανάπτυξης και αυξάνοντας την εναπόθεση λίπους. Η επίδραση της εκτροφής αρσενικών βοοειδών είτε ως ταύροι είτε ως ευνουχισμένοι έχει αξιολογηθεί σε πολλές μελέτες. Το σαφές συμπέρασμα από αυτά είναι ότι τα ζώα που εκτρέφονται ως ταύροι παράγουν βαρύτερα σφάγια, τα οποία έχουν καλύτερη διαμόρφωση και είναι πιο αδύνατα, από τα ευνουχισμένα που αντιμετωπίζονται με παρόμοιο τρόπο από τη γέννηση και σφάζονται στην ίδια ηλικία. Τα αποτελέσματα μιας τέτοιας μελέτης, στην οποία σφάχτηκαν ενουχισμένα και μη αρσενικα σε 17 μήνες, έδειξαν ότι, σε σχέση με τα ευνουχισμένα, οι ταύροι παρήγαγαν σφάγια που ήταν 43 kg (14%) βαρύτερα, πιο αδύνατα και με καλύτερη διαμόρφωση. Σε όλες αυτές τις μελέτες οι ταύροι είχαν υψηλότερη απόδοση μετατροπής της τροφής (γραμμάρια σφαγίου ανά 1 kg ξηρής ύλης τροφής που καταναλώθηκε).

Οι αποδόσεις των μη ευνουχισμένων αρσενικών αρνιών είναι επίσης καλύτερες.

Στο Athenry Research Centre της Ιρλανδίας έχουν γίνει δύο μελέτες για την αξιολόγηση των επιπτώσεων του ευνουχισμού στην απόδοση των αρνιών.

Μελέτη 1. Η πρώτη μελέτη περιελάμβανε 157 ζευγάρια δίδυμων αρσενικών. Το ένα από τα δύο δίδυμα αρσενικά ευνουχήσθηκε ενώ το άλλο όχι. Οι προβατίνες και τα αρνιά τους έλαβαν την ίδια διαχείριση και η εκτροφή τους στηριζόταν στη βόσκηση. Οι επιπτώσεις του ευνουχισμού στην απόδοση των ζώων παρουσιάζονται στον Πίνακα 1. Τα μη ευνουχισμένα αρνιά μεγάλωσαν πιο γρήγορα και ήταν 1,8 κιλά βαρύτερα στον απογαλακτισμό. Το βάρος κατά τον απογαλακτισμό των μη ευνουχισμένων αρνιών ήταν παρόμοιο με εκείνο που αναμένεται να έχουν τα αρνιά τα οποία λαμβάνουν συμπληρωματική διατροφή της τάξεως των 12 κιλών.

Πίνακας 1. Επίδραση του ευνουχισμού στην απόδοση αρνιού (Μελέτη 1)

Λόγω του υψηλότερου ρυθμού ανάπτυξής, τα μη ευνουχισμένα αρσενικά αρνιά σφάχτηκαν (κατά μέσο όρο) 16 ημέρες νωρίτερα από τα ευνουχισμένα αδέρφια τους, αφού έφτασαν το επιθυμητό βάρος σφαγίου. Η μειωμένη ηλικία κατά τη σφαγή των μη ευνουχισμένων αρσενικών αρνιών, είναι παρόμοια με αυτή που προκύπτει από τη χορήγηση 17 kg συμπυκνώματος . Για τη βελτιωμένη απόδοση των μη ευνουχισμένων αρσενικών αρνιών δεν απαιτήθηκε ούτε επιπλέον κόστος ούτε πρόσθετη εργασίας. Το οικονομικό κέρδος από τη βελτιωμένη απόδοση των μη ευνουχισμένωνν αρσενικών αρνιών (υπό τις τρέχουσες συνθήκες της αγοράς) ισοδυναμεί με περίπου 8 € ανά αρσενικό αρνί.

Τα σφάγια των μη ευνουχισμένων αρνιών είχαν λιγότερο λίπος. Το μειωμένο λίπος είναι προς όφελος των μεταποιητών (λιγότερο λίπος να αφαιρεθεί) και των καταναλωτών, καθώς οι καταναλωτές έχουν μια απέχθεια για το λίπος όταν αγοράζουν κρέας. Αυτή η επίδραση δίνει τη δυνατότητα να αυξηθεί η κατανάλωση αρνίσιου κρέατος. Η διαμόρφωση του σφάγιου δεν διέφερε μεταξύ των ευνουχισμένων και μη, αρνιών.

Μελέτη 2. Η δεύτερη μελέτη περιελάμβανε 43 ζευγάρια διδύμων αποκλειστικά αρσενικών. Το ένα από τα δύο αρνιά ευνουχίστηκε κατά τη γέννηση ενώ το άλλο όχι. Οι προβατίνες και τα αρνιά τους έλαβαν την ίδια διαχείριση μέχρι τον απογαλακτισμό. Μετά τον απογαλακτισμό, τα αρνιά που έβοσκαν ως μέρος ενός μεγαλύτερου κοπαδιού αρνιών, δεν έλαβαν συμπλήρωμα συμπυκνώματος και οδηγήθηκαν όλα στο σφαγείο πριν από το τέλος της περιόδου βοσκής. Οι επιπτώσεις του ευνουχισμού αρσενικών αρνιών στην απόδοση παρουσιάζονται στον Πίνακα 2. Τα μη ευνουχισμένα αρσενικά αρνιά αναπτύχθηκαν πιο γρήγορα μέχρι τη σφαγή και ήταν βαρύτερα στον απογαλακτισμό κατά 1,3 κιλά. Κατά τη σφαγή, τα μη ευνουχισμένα αρσενικά είχαν χαμηλότερη απόδοση σε σφάγιο (σε σχέση με το ζων βάρος). Τα μη ευνουχισμένα αρσενικά παρήγαγαν σφάγια με λιγότερο λίπος, κάτι που είναι προς όφελος των μεταποιητών και των καταναλωτών, καθώς οι καταναλωτές έχουν μια απέχθεια για το λίπος όταν αγοράζουν κρέας.

Πίνακας 2. Επίδραση του ευνουχισμού στην απόδοση του αρνιού (Μελέτη 2)

Επιλογή αρνιών για απομάκρυνση

Στο Athenry τα αρσενικά αρνιά δεν έχουν ευνουχιστεί στα ερευνητικά κοπάδια τα τελευταία 10 χρόνια. Μη ευνουχισμένα αρσενικά αρνιά επιλέγονται για απομάκρυνση νωρίτερα από τα θηλυκά. Κατά μέσο όρο για το 2015 και το 2016, το 72% και το 53% των αρσενικών και θηλυκών αρνιών είχαν επιλεγεί για απομάκρυνση μέχρι τα μέσα Σεπτεμβρίου, αντίστοιχα.

Επιπτώσεις στην ποιότητα του κρέατος

Υπάρχει μια αντίληψη, που υποστηρίζεται από ορισμένους σχολιαστές του κλάδου, ομάδες παραγωγών, εμπόρους και μεταποιητές κρέατος, ότι η εκτροφή μη ευνουχισμένων αρνιών έχει αρνητικό αντίκτυπο στην ποιότητα του κρέατος προς κατανάλωση. Πραγματοποιήθηκε μια μελέτη για την διερεύνηση αυτού του ζητήματος, ώστε εξεταστούν λεπτομερώς οι επιπτώσεις του ευνουχισμού στην ποιότητα κρέατος των αρνιών που καταναλώνεται. Είκοσι αρνιά (10 ζευγάρια δίδυμων, 1 ευνουχισμένο και 1 μη ευνουχισμένο) σφάχτηκαν σε ηλικία 6 μηνών. Το μαγειρεμένο κρέας από αυτά τα αρνιά αξιολογήθηκε, από μια ομάδα 10 εκπαιδευμένων αξιολογητών, ως προς την υφή, την τρυφερότητα, τη χυμότητα, τη γεύση αρνιού, την προτίμηση γεύσης και την παρουσία μη φυσιολογικής γεύσης. Εκχωρήθηκε επίσης μια βαθμολογία για τη «συνολική αρέσκεια». Τα κύρια αποτελέσματα συνοψίζονται στον Πίνακα 3. Τα στοιχεία δείχνουν ότι το να μην ευνουχίζονται τα αρσενικά δεν είχε αρνητική επίδραση στη γεύση ή τη συνολική βαθμολογία αρέσκειας. Επιπλέον, το κρέας από τα μη ευνουχισμένα αρσενικά αρνιά ήταν πιο τρυφερό. Ως εκ τούτου, φαίνεται ότι δεν υπήρχαν ενδείξεις για αρνητική επίδραση στην οργανοληπτική ποιότητα του κρέατος από μη ευνουχισμένα αρσενικά αρνιά σε σχέση με το κρέας από ευνουχισμένα.

Πίνακας 3. Οι επιπτώσεις του ευνουχισμού στην ποιότητα του αρνίσιου κρέατος

Τα αποτελέσματα αυτής της μελέτης συνάδουν με το συμπέρασμα από μια εκτεταμένη ανασκόπηση της διεθνούς βιβλιογραφίας (από τον Dr JP Hanrahan), όπου όταν τα αρνιά εκτρέφονται συνεχώς στη βοσκή και σφάζονται στο τέλος της περιόδου βόσκησης, ο μη ευνουχισμός των αρνιών δεν είχε αρνητική επίδραση στην ποιότητα του κρέατος, είτε η αξιολόγηση βασίζεται σε εργαστηριακό έλεγχο είτεγίνεται μέσω δοκιμών από καταναλωτές στο σπίτι. Ωστόσο, εάν τα αρνιά είναι μεγαλύτερα του ενός έτους κατά τη σφαγή, το κρέας των μη ευνουχισμένων είναι λιγότερο τρυφερό.

Διαχείριση μη ευνουχισμένων αρνιών

Όταν τα αρσενικά αρνιά δεν ευνουχίζονται, θα πρέπει να επιλέγονται για απομάκρυνση και σφαγή πριν από το τέλος της περιόδου βόσκησης (μέσα Δεκεμβρίου για τα αρνιά που γεννήθηκαν τον Μάρτιο). Τα μη ευνουχισμένα αρσενικά αρνιά θα πρέπει να διαχωριστούν από τα θηλυκά από τις αρχές Σεπτεμβρίου, διαφορετικά δαπανάται ενέργεια καθώς ακολουθούν τα θηλυκά, η απόδοση μειώνεται και μπορεί να προκύψουν ανεπιθύμητες εγκυμοσύνες.

Συμπεράσματα

1. Αφήνοντας μη ευνουχισμένα τα αρσενικά αρνιά αυξάνεται η απόδοση του αρνιού και μειώνεται η ηλικία κατά τη σφαγή.
2. Οι καταναλωτές έχουν απέχθεια για το λίπος. Επομένως, τα λιγότερο λιπαρά σφάγια από μη ευνουχισμένα αρσενικά παρουσιάζουν καλύτερη εικόνα στον πάγκο του κρεοπωλείου.
3. Το να αφήνουμε μη ευνουχισμένα τα αρσενικά αρνιά δεν έχει αρνητικό αντίκτυπο στην ποιότητα του καταναλισκόμενου κρέατος σε σχέση με το κρέας από ευνουχισμένα αρσενικά.
4. Μη ευνουχίζοντας τα αρσενικά αρνιά βελτιώνεται η ευζωία και μειώνονται τόσο οι απώλειες των αρνιών από μόλυνση όσο και ο πόνος.
5. Γιατί λοιπόν ευνουχισμός;