Αυτό το άρθρο είναι επίσης διαθέσιμο στα:
Εξυγίανση από την Προϊούσα Πνευμονία (Maedi Visna) των προβάτων σε επίπεδο εκτροφής
Τίτλος λύσης: Εξυγίανση από την Προϊούσα Πνευμονία (Maedi Visna) των προβάτων σε επίπεδο εκτροφής
Στόχος: Στόχος μας είναι να δοθούν σαφείς οδηγίες για την εξυγίανση της εκτροφής, οι οποίες μπορούν να εφαρμοσφούν στην πράξη και έχουν δοκιμαστεί στα ποίμνια του ΕΛΓΟ -ΔΗΜΗΤΡΑ
Περιγραφή:
Η Προϊούσα Πνευμονία συγκαταλέγεται μεταξύ των ασθενειών που χαρακτηρίζονται ως Iceberg diseases. Επειδή δεν υπάρχει ούτε θεραπεία ούτε εμβόλιο, η εξυγίανση της εκτροφής είναι ο μόνος τρόπος αντιμετώπισής της.
Η Προϊούσα Πνευμονία είναι βραδείας εξέλιξης νόσος των προβάτων και των αιγών που οδηγεί σε προοδευτική αδυναμία και τελικά στο θάνατο. Οφείλεται σε Λέντι-ιό (Lenti-ιό) της οικογένειας των Ρετροϊών. Κύρια πηγή μόλυνσης θεωρείται η λήψη πρωτογάλακτος από μολυσμένη μητέρα. Διακρίνονται 4 βασικές μορφές της νόσου: η αναπνευστική μορφή (Maedi – «κοπανιάρικα ζώα»), η εκδήλωση αρθρίτιδας («πρησμένες» αρθρώσεις), η μαστίτιδα (σκληρός και διογκωμένος μαστός) και τέλος η νευρική μορφή. Η εξέλιξη της νόσου είναι αργή και τα κλινικά συμπτώματα παρατηρούνται σε ζώα μεγάλης ηλικίας (συνήθως μεγαλύτερα των 2 ετών). Η επιδημιολογία της νόσου, η μεγάλη εξάπλωσή της στην Ευρώπη και στην Ελλάδα, καθώς και η έλλειψη θεραπευτικής αγωγής καθιστούν το νόσημα ιδιαίτερα σοβαρό για το μέλλον της προβατοτροφίας. Το πρόβλημα εντείνεται αν λάβουμε υπόψη ότι σε ορισμένες εκτροφές, το ποσοστό μόλυνσης ξεπερνά το 60%. Κρίνεται λοιπόν απαραίτητη η άμεση λήψη μέτρων περιορισμού και σταδιακής εξάλειψης της νόσου και η κατάρτιση προγραμμάτων σύμφωνα με τα νέα δεδομένα.
Θεματική ενότητα: Υγεία/Διαχείριση
Γαλακτοπαραγωγά και/ή κρεοπαραγωγά πρόβατα: και τα 2
Κατηγορία ζώου: όλα
Ανάγκη / Θέμα: Iceberg diseases – Maedi Visna
Επίπεδο Λύσης: Θεωρητικό, Πρακτικό
Χώρα: Ελλάδα

Μεθοδολογία εφαρμογής:
Ερευνητές του ΙΚΕ προσπαθώντας να περιορίσουν την εξάπλωση του νοσήματος στην Ελλάδα προτείνουν πρόγραμμα που έχει 2 βασικούς στόχους:
- την έγκαιρη διάγνωση των μολυσμένων ζώων. Η διάγνωση βασίζεται στην κλινική εικόνα της νόσου και επιβεβαιώνεται εργαστηριακά με ορολογικές εξετάσεις για την ανίχνευση αντισωμάτων κατά του ιού. Επειδή όμως τα αντισώματα εμφανίζονται συνήθως σε ζώα μεγαλύτερα των 2 ετών, έχουν προταθεί πρωτόκολλα διάγνωσης βασιζόμενα σε PCR που ανιχνεύουν τον ίδιο τον ιό ή πρόδρομες μορφές του πριν από την εμφάνιση των αντισωμάτων.
Προτείνονται δύο στρατηγικές ελέγχου του νοσήματος ανάλογα με το ποσοστό προσβολής:
- Ποσοστό προσβολής μικρότερο από 10% – «εξέταση και σφαγή» των οροθετικών.
- Ποσοστό προσβολής μεγαλύτερο από 10% – άμεση απομάκρυνση των νεογέννητων από τη μητέρα τους, χορήγηση πρωτογάλακτος από υγιή ζώα (ή από αγελάδες ή εμπορικά διαθέσιμα σκευάσματα με ανοσοσφαιρίνες, εμπορικά διαθέσιμο πρωτόγαλα για αρνιά) και εφαρμογή τεχνητού θηλασμού. Πρέπει να τονισθεί ότι για την επιτυχία του προγράμματος είναι σημαντική η διατήρηση των ζώων αντικατάστασης σε ξεχωριστό μέρος και η αποφυγή της επαφής τους με τα ενήλικα ζώα του υπόλοιπου ποιμνίου.
- την ανεύρεση γονιδίων του ζώου που συνδέονται με ανθεκτικότητα ή ευαισθησία στη νόσο (η έρευνα στην Ελλάδα βρίσκεται σε πολύ πρώιμο στάδιο)
Αναμενόμενα οφέλη:
Τα αναμενόμενα οφέλη από την εξυγίανση μιας Εκτροφής από την Προϊούσα Πνευμονία είναι :
– επιπλέον έσοδα λόγω της προστιθέμενης αξίας γεννητόρων από εκτροφές ελεύθερες από τη νόσο
– μειωμένη κατανάλωση χημειοθεραπευτικών (αντιβιοτικών)
– δυνατότητα αύξησης της γαλακτοπαραγωγής, καλύτερη ανάπτυξη των αρνιών και βελτίωση της ευζωία των ζώων.
Προαπαιτούμενα και/ή περιορισμοί:
Λόγω του υψηλού ποσοστού μεταλλάξεων του ιού, η ανίχνευση των μολυσμένων ζώων με PCR μπορεί να οδηγήσει σε ψευδώς αρνητικά αποτελέσματα. Ο συνδυασμός ορολογικών και μοριακών μεθόδων φαίνεται να είναι η πιο αποτελεσματική διαδικασία για την εργαστηριακή διάγνωση. Η εξυγίανση απαιτεί μεγάλο χρονικό διάστημα. Η έγκαιρη εργαστηριακή διάγνωση είναι πολύ σημαντική για τη λήψη των απαραίτητων μέτρων εξυγίανσης. Απαραίτητη προϋπόθεση είναι η ύπαρξη αρκετών διαθέσιμων χώρων, γιατί στη αρχή θα υπάρχουν 2 κοπάδια (ένα εξυγιασμένο και ένα μολυσμένο), που πρέπει να διατηρούνται χωριστά. Επίσης, απαιτείται μια σειρά από χειρισμούς για τους οποίους πρέπει να ενημερωθούν και να εκπαιδευτούν οι κτηνοτρόφοι.
Πηγή πληροφοριών
- Εκτροφή προβάτων και αιγών: Τι πρέπει να ξέρω; ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΓΕΩΡΓΙΚΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ – ΔΗΜΗΤΡΑ, Ινστιτούτο Κτηνιατρικών Ερευνών, Θεσσαλονίκη 2017 ISBN: 978-960-98079-2-0
- Tsiligianni, E. Ntovolou and G. S. Amiridis. Synchronization of lambing with low doses of dexamethasone. Acta Veterinaria Hungarica 56(3):393-397 (2008).
- Tsiligianni, E. Dovolou, G.S. Amiridis. Efficacy of feeding cow colostrum to newborn lambs. Livestock Science 149:305–309 (2012).
- Θ. Τσιλιγιάννη και Ε. Βαϊνάς. Οικονομικές επιπτώσεις από την Προϊούσα Πνευμονία στα πρόβατα – Απλοποιημένα σχήματα Εξυγίανσης. ΕΘ.Ι.ΑΓ.Ε. Τριμηνιαία Έκδοση του Εθνικού Ιδρύματος Αγροτικής Έρευνας, Τεύχος 26:12-17 (2006).
- https://issuu.com/grafeiotypou.elgo
- https://www.vri.gr/el/content/οικονομικεσ-επιπτωσεισ-απο-την-προϊουσα-πνευμονια-στα-προβατα